CZYM NAS TRUJĄ? CZ.1 PRZEGLĄD SKŁADNIKÓW DO ŻYWNOŚCI
14:38
POŻĄDANE SKŁADNIKI
bakterie probiotyczne LA-5 POŻĄDANY SKŁADNIK!
Probiotyki korzystnie działają w schorzeniach układu pokarmowego
(syndrom jelita drażliwego, zapalenie jelit, biegunka), schorzeniach
alergicznych (atopowe zapalenie skóry), a także zwiększają odporność
organizmu. Bifidobakterie wzbogacają organizm człowieka w witaminy: B1,
B2, B6, kwas foliowy i nikotynowy, korzystnie działają na przyswajalność
wapnia.
błonnik roślinny POŻĄDANY SKŁADNIK!
Zapobiega drażnieniu ścianek jelit przez trawiony pokarm, a także jego
przyklejaniu się (co zapobiega niestrawności i gniciu), zmniejsza
szybkość wchłaniania cukrów, eliminuje zaparcia, przedłuża uczucie
sytości po posiłkach, dzięki czemu wspomaga odchudzanie, obniża poziom
cholesterolu.
inulina POŻĄDANY SKŁADNIK!
W produktach zastępuje tłuszcz, dzięki czemu stają się one bardziej
strawne i przyswajalne przez organizm człowieka. Jest cennym źródłem
błonnika pokarmowego, stymuluje rozwój bifidobakterii w okrężnicy
(bifidobakterie wzbogacają organizm człowieka w witaminy B1, B2, B6,
kwas foliowy i nikotynowy, korzystnie działają na przyswajalność
wapnia).
WZMACNIACZE SMAKU
5'-rybonukleotydy disodowe (E 635) UNIKAĆ!
Pełni rolę wzmacniacza smaku i zapachu.
Istnieje wiele doniesień o niekorzystnym wpływie tego związku na nasze
zdrowie, jednak nie jest możliwe wydanie wiążącej opinii.
glutaminian sodu (E 621) UNIKAĆ!
Jest uważany m. in. przez WHO (Światowa
Organizacja Zdrowia), FDA (Agencja ds. Żywności i Leków), IŻŻ (Instytut
Żywności i Żywienia) za bezpieczny, również dla ciężarnych i małych
dzieci. Jednak istnieją badania naukowe, które nie potwierdzają jego
dobrej opinii.
AROMATY
wanilina NIESZKODLIWY
wanilina jest substancją występującą naturalnie we włóknach drzew
iglastych. Otrzymuje się ją z ligniny z drewna jodły (i innych drzew
iglastych), albo w sposób syntetyczny z eugenolu lub gwajakolu.
Stosowana jest jako substancja zapachowo-smakowa. Wanilina, pomimo że
jest wyodrębniana z naturalnych surowców, jest zaliczana do
syntetycznych środków zapachowych. Uznawana jest za bezpieczną dla
zdrowia człowieka.
ekstrakt drożdżowy POŻĄDANY SKŁADNIK!
Jest powszechnie stosowany jako substancja aromatyzująca i wzmacniająca
smak produktów spożywczych. Kodeks Chemii Żywności (The Food Chemical
Codex) definiuje ekstrakty drożdżowe jako produkty składające się z
rozpuszczalnych w wodzie składników komórek drożdżowych, przede
wszystkim aminokwasów, peptydów, węglowodanów i soli. Ekstrakty
drożdżowe są bogate w azot, witaminy i inne składniki stymulujące wzrost
mikroorganizmów.
KONSERWANTY / PRZECIWUTLENIACZE
alfa-tokoferol (E 307) POŻĄDANY SKŁADNIK!
Jest to syntetycznie produkowana witamina E. Witamina E uważana jest za
jeden z najlepszych biologicznych przeciwutleniaczy. Dzięki właściwości
antyoksydacyjnej zmniejsza ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych
oraz zmniejsza nasilenie procesów kancerogenezy. Spowalnia również
ogólnoustrojowe procesy starzenia się organizmu, których przejawem jest
m.in. spadek odporności.
askorbinian sodu (E 301) NIESZKODLIWY
Nieszkodliwy w zastosowaniach spożywczych.
azotan potasu (E 252) NIESZKODLIWY/UNIKAĆ!
Syntetyczny konserwant. Stosowany do konserwacji w szczególności wędlin, nie pozwala rozwinąć się pałeczce jadu kiełbasianego, mniejsze zło konieczne. Azotany są związkami chemicznymi o stosunkowo
niskiej toksyczności dla ludzi, ale w organizmie ulegają przemianom do
groźnych azotynów. Nadmierne pobranie azotynów lub redukcja azotanów do
azotynów mogą doprowadzić do methemoglobinemii objawiającej się: sinicą,
dusznością, sennością, bólem brzucha.
azotyn sodu (E 250) NIESZKODLIWY/UNIKAĆ!
Jest dodawany do przetworów mięsnych i wyrobów garmażeryjnych w postaci
mieszanki peklującej, w celu zabezpieczenia przed rozwojem bakterii
beztlenowych. Jednak nadmierne pobranie azotynów może prowadzić do
methemoglobinemii. Najbardziej narażone są niemowlęta. Nie należy
ogrzewać peklowanych przetworów mięsnych, ponieważ w temperaturze
powyżej 150°C powstają rakotwórcze nitrozoaminy. Przeprowadzono próby
zastąpienia azotynów innymi substancjami, które hamowałyby wzrost
Clostridium botulinum lub wytwarzanie toksyny botulinowej, jednak
azotyny pozostają jedynym skutecznym środkiem.
Mniejsze zło konieczne.
benzoesan potasu (E 212) NIESZKODLIWY
U niektórych osób kwas benzoesowy i benzoesany mogą być przyczyną pseudo-alergicznych reakcji.
benzoesan sodu (E 211) UNIKAĆ!
Odnotowano przypadki m. in. astmy, pokrzywki, kontaktowego zapalenia
skóry, nadpobudliwości. Uważać powinni zwłaszcza alergicy, a zwłaszcza
osoby uczulone na aspirynę. Mieszanina sztucznych barwników i benzoesanu
sodu wpływa na wystąpienie nadpobudliwości u dzieci.
BHA (E 320) NIESZKODLIWY
Pełna nazwa tego przeciwutleniacza brzmi butylohydroksyanizol. BHA
podejrzewany jest o możliwość wywoływania alergii. W dużych dawkach
związek ten powoduje zaburzenia pracy wątroby. Uważa się, że w
ilościach, w jakich jest dodawany do żywności jest nieszkodliwy.
BHT (E 321) UNIKAĆ!
Pełna nazwa brzmi butylohydroksytoluen. BHT spożywany w dużych ilościach
może spowodować raka wątroby, ponadto obserwowano symptomy
pseudo-alergiczne. Z powodu efektów ubocznych, UE ograniczyła stosowanie
BHT.
cytrynian potasu (E 332) / sodu (E 331) NIESZKODLIWY
Syntetyczny regulator kwasowości, który uważany jest za nieszkodliwy.
Może osłabiać albo wzmacniać działanie niektórych leków. Ponadto,
cytryniany mogą wywoływać objawy u osób reagujących na glutaminian sodu, mogą fałszować wyniki badań laboratoryjnych krwi.
dwutlenek siarki (E 220) UNIKAĆ!
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Powoduje straty
witaminy A i B1 w produktach spożywczych. U osób wrażliwych może wywołać
bóle głowy i nudności. Osoby chorujące na astmę lub inne choroby układu
oddechowego są bardziej podatne na działanie dwutlenku siarki.
Dopuszczalna dzienna dawka dwutlenku siarki wynosi 0,7 mg/kg m. c.
Wypicie dwóch kieliszków zwłaszcza słodkiego białego wina (do którego
został dodany E 220 w ilości 300-400 mg/l) może spowodować przekroczenie
dopuszczalnego dziennego pobrania. Odradza się częste spożywanie.
dwutlenek węgla (E 290) NIESZKODLIWY
Naturalny gaz, który uważany jest za nieszkodliwy.
galusan propylu (E 310) UNIKAĆ!
Jest syntetycznym przeciwutleniaczem. Badania toksykologiczne z udziałem
szczurów wykazały, że związek ten może uszkadzać wątrobę. Tego dodatku
powinny się wystrzegać osoby chore na astmę, dzieci oraz uczuleni na
aspirynę. Istnieje możliwość, że substancja ta utrudnia wchłanianie
żelaza.
izoaskorbinian sodu (E 316) NIESZKODLIWY
Przy stosowanych dawkach nie wykryto skutków ubocznych. Stwarza stabilną barwę produktu oraz chroni przed brunatnieniem.
EMULGATORY
acetylowany adypinian diskrobiowy (E1422) NIESZKODLIWY
Jest naturalnym zagęszczaczem i stabilizatorem. Acetylowany adypinian
diskrobiowy jest skrobią modyfikowaną, która jest zamiennikiem tłuszczu.
Du ży jej dodatek nie wpływa negatywnie na biodostę pność witamin A i
E. Związek ten jest nieszkodliwy.
agar (E 406) NIESZKODLIWY
Tylko w dużych dawkach może powodować wzdęcia.
alginian propan-1;2-diolu (E 405) NIESZKODLIWY
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, emulgator. U niektórych osób
może powodować reakcje alergiczne, a w dużych dawkach efekt
przeczyszczający.
alginian sodu (E 401) NIESZKODLIWY / POŻĄDANY SKŁADNIK!
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i substancja
żelująca, która należy do grupy naturalnych hydrokoloidów pozyskiwanych z
wodorostów morskich (alg brunatnych). Mogą korzystnie wpływać na
zdrowie.
chlorek magnezu (E 511)/ potasu (E 508) / wapnia (E 509) NIESZKODLIWY
difosforany (E 450) NIESZKODLIWE
W niskich dawkach uznawane za nieszkodliwe. Spożywane w nadmiarze mogą
pogarszać wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza oraz powodować
osteoporozę i odkładanie się wapnia. Ponadto nadmiar może spowodować
uszkodzenie nerek.
fosforany potasu (E 340) / fosforany sodu (E 339) / fosforany wapnia (E 341) NIESZKODLIWY
Uznawane za nieszkodliwe.
glicerol (E 422) NIESZKODLIWY
W niskich dawkach nieszkodliwy.
guma arabska (E 414) NIESZKODLIWY
Uważana za nieszkodliwą, ale na składnik ten powinni uważać alergicy.
guma guar (E 412) NIESZKODLIWY / POŻĄDANY SKŁADNIK!
E 412 jest naturalnym, roślinnym środkiem zagęszczającym i
stabilizatorem. Guma guar uważana jest za nieszkodliwą, jednak zdarzają
się przypadki wystąpienia po jej spożyciu reakcji alergicznych w postaci
zaburzeń żołądkowo-jelitowych, astmy i egzemy kontaktowej. Nadmierne
spożycie może prowadzić do nudności, wzdęć i biegunek. Guma guar
pęcznieje w żołądku, co daje uczucie sytości. Jako rozpuszczalny w
wodzie błonnik, pomaga w leczeniu zaparć, sprzyja namnażaniu się
korzystnej flory bakteryjnej, jest pomocna w utrzymaniu optymalnego pH w
jelitach oraz w prewencji nowotworów jelita grubego.
guma ksantanowa (E 415) NIESZKODLIWY
syntetyczny środek zagęszczający i stabilizujący na bazie roślinnej.
Wytwarzany na drodze fermentacji węglowodanów przez szczepy bakterii.
Bezpieczny dla zdrowia.
hydroksypropylometyloceluloza (E 464) NIESZKODLIWY
Może wywoływać reakcje alergiczne, jednak uznawana jest za nieszkodliwą w zastosowaniach spożywczych.
BARWNIKI
amarant (E 123) UNIKAĆ!
Barwi na ciemnoczerwono, może nasilać objawy nietolerancji salicylanów oraz objawy astmy.
annato (E 160b) UNIKAĆ!
Barwnik żółty do pomarańczowego, kolor pochodzi od karotenoidów: biksyny
i norbiksyny. Nie jest możliwe wydanie jednoznacznej opinii, jednak
wiele badań wykazało niekorzystny wpływ tej substancji na zdrowie
(zwłaszcza dzieci). Konieczne są dalsze badania.
antocyjany (E 163) POŻĄDANY SKŁADNIK!
Barwi na czerwono-purpurowo. Naturalne barwniki, które nie tylko są bezpieczne dla zdrowia, ale uważa
się, że pełnią funkcje ochronne w organizmie. Antocyjany uszczelniają
naczynia włosowate, zapobiegają obrzękom i posiadają aktywność
przeciwzapalną. Ze względu na działanie antyoksydacyjne odgrywają ważną
rolę w prewencji chorób nowotworowych. Antocyjany jako barwniki żywności
wykazują działanie chroniące produkty spożywcze przed zepsuciem,
ponieważ wykazują antagonistyczną aktywność wobec niektórych bakterii,
wirusów i grzybów.
azorubina (E 122) UNIKAĆ!
Barwi na czerwono. Jest syntetycznym barwnikiem, którego powinny unikać osoby uczulone na
aspirynę. Może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u
dzieci.
beta-apo-karotenal (E 160e) NIESZKODLIWY
Barwi na pomarańczowo-żółto. Barwnik naturalny uznawany za nieszkodliwy.
betanina (E 162) NIESZKODLIWY
Barwnik naturalny uznawany za nieszkodliwy.
brąz HT (E 155) UNIKAĆ!
Barwi na brązowo. Jest częstą przyczyną biegunek i pokrzywek. Może wywołać astmę i reakcję
alergiczne, dlatego nie powinny go spożywać osoby uczulone na aspirynę i
dzieci.
ekstrakt z papryki; kapsorubina (E 160c) NIESZKODLIWY /POŻĄDANY SKŁADNIK!
Nieszkodliwy w zastosowaniach spożywczych. Może mieć korzystny wpływ na
zdrowie, ponieważ E 160c należy do grupy karotenoidów pełniących wiele
ważnych funkcji w organizmie. Karotenoidy mają ochronny wpływ na oczy
nie tylko ze względu na to, że są prekursorami witaminy A.
Przeciwdziałają również takim chorobom oczu związanym z wiekiem, jak
zaćma i zwyrodnienie plamki żółtej. Prowadzono badania, które wykazały
korzystny wpływ karotenoidów w prewencji nowotworów ze względu na ich
antyoksydacyjne właściwości.
indygotyna (E 132) UNIKAĆ!
Barwi na niebiesko. Jest syntetycznym barwnikiem. W wysokich stężeniach może być przyczyną nadpobudliwości i problemów z sercem.
SUBSTANCJE SŁODZĄCE
acesulfam K (E 950) UNIKAĆ!
Jest syntetyczną substancją słodząca, która jest 200-krotnie słodsza od
cukru. W większych stężeniach pozostawia gorzki i metaliczny posmak, z
tego względu stosuje się E 950 w mieszaninach z innymi środkami
słodzącymi. Acesulfam K nie jest metabolizowany w organizmie człowieka i
ulega wydaleniu w niezmienionej postaci z moczem. W badaniu
przeprowadzonym na myszach działanie genotoksyczne acesulfamu K polegało
na interakcji tego związku z DNA, która prowadziła do uszkodzenia
komórek. Kolejne badania nie potwierdziły genotoksycznego działania E
950.
aspartam (E 951) NIESZKODLIWY/UNIKAĆ!
Jest syntetyczną substancją słodzącą i wzmacniaczem smaku, która jest,
aż 160-200 razy słodszy od sacharozy. Aspartam podczas trawienia
rozkłada się na kwas asparaginowy, fenyloalaninę i nieznaczne ilości
metanolu. Dlatego osoby chore na fenyloketonurię powinny zachować
ostrożność! U tych osób wysokie stężenia fenyloalaniny oraz jej
metabolitów we krwi działają toksycznie oraz mogą prowadzić do
nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. Z tego powodu na każdym opakowaniu
jednostkowym produktu zawierającego aspartam musi być umieszczone
ostrzeżenie: „zawiera źródło fenyloalaniny”. Niektóre badania wykazały,
że po konsumpcji aspartamu mogą wystąpić w organizmie człowieka różne
reakcje ze strony układu nerwowego, takie jak: bóle głowy, napady
padaczkowe, upośledzenie percepcji, stany podniecenia, frustracji,
depresji i ogólnego zaburzenia ustroju. Aspartam jest to substancja
uznana za bezpieczną pod warunkiem zachowania dozwolonej dziennej dawki,
czyli 40 mg aspartamu na 1 kg masy ciała.
cyklaminian sodu (E 952) NIESZKODLIWY
Jest 30-50 razy słodszy od sacharozy. Cyklaminian w 37% jest wchłaniany,
pozostały jest wydalany w postaci niezmienionej. Niestety może ulegać
przemianom do cykloheksyloaminy, podejrzewanej o działanie kancerogenne.
Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne (ADA) w 2004 roku potwierdziło,
iż cyklaminiany nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, jednakże
postulowało o ograniczanie spożycia E 952 przez dzieci.
ekstrakt słodowy jęczmienny POŻĄDANY SKŁADNIK!
Słód jest naturalnym środkiem słodzącym i nadaje dodatkowo przyjemny,
apetyczny kolor. Brzeczka słodowa oprócz swoich podstawowych składników
(maltoza, glukoza i dekstryny) zawiera również szereg cennych substancji
pochodzących ze słodu: produkty hydrolizy białek (aminokwasy i
peptydy), witaminy, sole mineralne, garbniki oraz kwasy organiczne.
erytrytol (E 968) NIESZKODLIWY
Substancja słodząca pochodzenia syntetycznego. Przeprowadzone badania
dotyczące toksyczności erytrytolu są bardzo obiecujące - nawet wysokie
dawki substancji nie wykazały żadnych efektów toksycznych. Oprócz
funkcji słodzącej związek ten może znaleźć zastosowanie w produktach
spożywczych, m. in. jako wzmacniacz lub nośnik aromatu. Kaloryczność E
968 wynosi 0,2-0,4 kcal/g, natomiast indeks glikemiczny wynosi zero. Z
tego względu może być bez przeszkód stosowany przez osoby chore na
cukrzycę. Jego ogromną zaletą jest fakt, że nie wywołuje ani wzdęć, ani
biegunek - efekt przeczyszczający pozostałych polioli jest znacznie
wyższy niż erytrytolu.
fruktoza UNIKAĆ!
Jest cukrem owocowym należącym do grupy monosacharydów. Występuje
głównie w miodzie i owocach. Często jest mylona i niesłusznie zaliczana
do grupy niskokalorycznych substancji słodzących. Spożycie większej
ilości fruktozy może prowadzić do rozwoju hipertriglicerydemii oraz do
zwiększonej koncentracji frakcji VLDL cholesterolu. Podczas dłuższego
spożywania znacznych jej ilości może dojść do zmniejszonej odpowiedzi
insulinowej oraz wytwarzania leptyny, co w konsekwencji skutkuje
przyrostem tkanki tłuszczowej.
glikozydy stewiolowe (E 960) POŻĄDANY SKŁADNIK!
Glikozydy stewiolowe to ogólna nazwa 9
różnorodnych pochodnych stewiolu występujących w Steveia rebaudiana. W
mieszaninie glikozydów obecnej w ekstrakcie z liści ok. 65% stanowi
stewiozyd, a około 25% rebaudiozyd A, pozostałe to rebaudiozyd B, C, D,
E, F, duclozyd A i C oraz stewiolbiozyd. Stewiozyd oprócz właściwości
słodzących (200–300 razy słodszy od sacharozy) cechuje się nieco gorzkim
i lukrecjowym posmakiem, który jest słabszy w przypadku rebaudiozydu A
(300–400 razy słodszy od sacharozy). W przewodzie pokarmowym glikozydy
stewiolowe nie są trawione, lecz ulegają rozkładowi do stewiolu przy
udziale bakterii obecnych w jelicie grubym. Ponieważ glikozydy
stewiolowe rozkładane są dopiero na poziomie jelita grubego, uwolniona z
nich glukoza nie wchłania się i zostaje zużyta przez bakterie jelitowe.
Dlatego stewia nie wnosi energii do organizmu człowieka i należy ją
traktować jako bezkaloryczną substancję słodzącą. Wykazano również, iż
spożycie glikozydów stewiolowych nie podnosi poziomu glukozy w surowicy
krwi. Kolejną zaletą stewiozydów jest ograniczanie próchnicy zębów
powodowanej przez Streptococcus mutans.
izomalt; izomaltoza (E 953) NIESZKODLIWY
Uznawany za nieszkodliwy.
0 komentarze